TÜBİTAK UZAY tarafından düzenlenen, Türkiye’nin Ay Görevi 2. Bilimsel Çalışma Grubu Toplantısı için; Türkiye Uzay Ajansı (TUA), İsveç Uzay Fiziği Enstitüsü (IRF), Belçika Kraliyet Gözlemevi (ROB) ve IRADETS’ten temsilciler ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Türk Hava Kurumu Üniversitesi (THKÜ), İstanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Beykent Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi’nden bilim insanları bir araya geldi.
TÜBİTAK UZAY’ın yürütmekte olduğu Ay Araştırma Programı kapsamında gerçekleştirilen 2. Bilimsel Çalışma Grubu Toplantısı, THKÜ Rektörü Prof. Dr. Rahmi Er, TUA Uzay Sistemleri ve Araçları Daire Başkanı Ali Baygeldi ve TÜBİTAK UZAY Enstitü Müdürü Mehmet Nefes’in açılış konuşmaları ile başladı. Mehmet Nefes konuşmasında, Enstitümüzde gerçekleştirilen çalışmalardan ve projelerden bahsederken, TUA Uzay Teknolojileri Uzmanı İlker Bayram “Türkiye’nin Milli Uzay Programı” hakkında bilgiler paylaştı.
Toplantıda, TÜBİTAK UZAY’dan AYAP-1 Proje Yöneticisi Dr. Burak Yağlıoğlu, Ay Görevi ve uzay aracına ilişkin bilgiler paylaştı. AYAP-1 Bilimsel Çalışma Grubu Koordinatörü Dr. Fahri Öztürk ise; görevin bilimsel çıktıları ve Türk akademisine sağlayacağı katkıları anlattı. Daha sonra yapılan oturumlarda, Ay görevinin genel hatlarının yanı sıra uzay aracı, bilimsel görev yükleri ve çıktıları ele alındı. Ayrıca, mevcut Ay araştırmalarına yönelik uzay çalışmaları ve potansiyel bilimsel çalışmaları ile olası iş birlikleri konusunda görüşmeler yapıldı.
Türkiye’nin Ay Görevi kapsamında yer alan bilimsel görevlerden biri olan ve Ay yüzeyinden nötr parçacıklara yönelik veri toplamayı amaçlayan Lunar Neutral Telescope (LNT) hakkında, IRF Başkan Yardımcısı ve Güneş Sistemi ve Uzay Teknolojileri Programı Yöneticisi Prof. Stas Barabash tarafından detaylı bilgiler verildi. Yapılan etkinlikte ayrıca, IRF’den Dr. Manabu Shimoyama, LNT’nin bilimsel performansı ve beklenen sonuçları üzerine bir sunum gerçekleştirdi. Bununla birlikte, Ay yüzeyindeki ısıl albedo ve sıcaklık modellerine yönelik veri toplamayı amaçlayan bir diğer görev yükü olan Lunar Narrow Field of View Radiometer (LNR), ROB kıdemli araştırmacıları Dr. Özgür Karatekin ve Dr. Ping Zhu tarafından tanıtılıldı. Bir diğer önemli bileşen olan ve IRADETS firması tarafından geliştirilen Radyasyon Kalorimetresi’nin detayları, Prof. Dr. Behçet Alpat tarafından sunuldu.
Toplantıda ayrıca Ege Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ozan Ünsalan, “Ay Regoliti ve benzeri örnekler üzerine titreşimsel spektroskopik analizler”, Beykent Üniversitesi’nden Prof. Dr. Cengiz Toklu, “Ay ve Mars’ta yerleşke kurulumunda oluşabilecek problemler ve çözümleri” ve Sabancı Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Ali Gülgün, “in-situ kaynaklar ile Ay inşaat malzemeleri üretmek” konularında sunumlar gerçekleştirdi. Toplantının ilk günü, Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi (GUHEM) kurucusu Dr. Halit Mirahmetoğlu’nun gerçekleştirdiği “ilham veren uzay farkındalığı ve Ay merkezli eğitim programları” konulu sunum ile tamamlandı.
Toplantının ikinci gününde, THKÜ’den Prof. Dr. Nevsan Şengil, Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü’nden Prof. Dr. Hatice Duran Yıldız ve ODTÜ’den Doç. Dr. Halil Ersin Söken, gerçekleştirdikleri bilimsel çalışmalar ve olası iş birlikleri hakkında sunumlar gerçekleştirdi.
Türkiye’nin Ay Görevi’nin 2. Bilimsel Çalışma Grubu Toplantısı’na katılan bilim insanları, AYAP-1 Ay aracının taşıyacağı görev yükleri ile elde edilecek veriler üzerine yapılacak bilimsel çalışmalar hakkında görüş alışverişinde bulundu. Bir sonraki toplantıya kadar, daha geniş akademik kitlelere ulaşmak amacıyla ara görüşmeler yapılarak, toplantıda konuşulan çalışmaların devam ettirilmesine karar verildi.
