UZAY
İnsan Araştırmaları
IVMERAD
ODTÜ İVMER
Karadeniz Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. M. Bilge Demirköz
Dr. Selcen Uzun Duran, Egecan Karadöller, Gupse Aköz
IvmeRad, akıllı ve aktif bir giyilebilir iyonize radyasyon dozimetresidir. ODTÜ İVMER tarafından ilk olarak TÜBİTAK desteğiyle hastanelerin radyoloji ve kanser araştırmaları birimlerinde, çalışanların ne kadar iyonize radyasyona maruz kaldıklarının anlık olarak tespit edilmesi amacıyla geliştirilen IvmeRad, Karadeniz Teknik Üniversitesi iş birliği ile Galactic 07 görevi için revize edilerek uzay uçuşuna uygun hâle getirilmiştir. Özel olarak tasarlanmış uçuş tulumu üzerinde uzaya taşınan IvmeRad ile görevin tüm fazlarında iyonize radyasyon doz ölçümü yapılmıştır. Görev sonrasında elde edilen bu veriler analiz edilecek ve literatüre katkı sağlanacaktır.
UZİKAT
Uzayda İnsülin Kalemi Testi
Axiom Space
TUA
Dr. John Marshall ve Mr. Alex Rubin
Axiom Space ve TUA ortaklığında gerçekleştirilecek bu test ile özel bir kutu içerisine yerleştirilmiş iki farklı insülin kalemi uzaya taşınmış ve bu ortamdaki doz aktarım verimliliği test edilmiştir. Mikro yer çekimi koşullarına erişildiği anda, uçuş tulumunda yer alan özel olarak tasarlanmış cep üzerinde bulunan insülin kalemlerinin dozları ayarlanarak, mekanizma aktifleştirilmiştir. Toplama kapları içerisine aktarılan ilaç dozları, uçuş sonrasında yüksek hassasiyete sahip terazi kullanılarak ölçülmüş ve bu insülin kalemlerinin uzay ortamındaki doz aktarım kabiliyeti tespit edilmiştir. Bu test ile, önümüzdeki yıllarda Dünya yörüngesinde inşa edilecek uzay istasyonlarına diyabetli bireylerin gitmesi halinde uygulanabilecek tedavi yöntemlerinin etkinliğine yönelik ilk deneme gerçekleştirilmiş olacaktır.
BEACON
BEACON-R - Behavioral, Affective, Cognitive and Neurophysiological Responses to Spaceflight
Harvard Tıp Fakültesi
Sağlık Bilimleri Üniversitesi
Dr. Vladimir Ivkovic
Ms. JoAnna Pollonais, Dr. Şükrü Hakan Gündüz, Nazım Ata
Harvard Tıp Fakültesi bünyesinde yer alan Uzay Tıbbı Araştırma Merkezi (CSMR) ile Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hava ve Uzay Hekimliği Ana Bilim Dalı ortaklığında gerçekleştirilecek BEACON (Behavioral, Affective, Cognitive and Neurophysiological Responses to Spaceflight) deneyi kapsamında, Yakın Kızılötesi Spektroskopisi (Near Infrared Spectroscopy – NIRS) yöntemi ile ilk defa bir uzay uçuşunun tüm fazlarında beynin Prefrontal Korteks bölgesindeki kan yayılımı ve omurilik sıvısı (CSF) dinamiklerinin incelenmesi hedeflenmiştir. Bu sayede astronotlar için önemli risk faktörlerinden birisi olan kafatası basınç değişimi gözlemlenerek omurilik sıvısının bu kapsamdaki etkisi ortaya konulacaktır. Beyin aktivitesine ek olarak EKG verileri ve çeşitli biyolojik örnekler üzerinde yapılacak analizler ile uzay uçuşunun psikofizyolojik ve bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerinin analiz edilmesi planlanmıştır.
YUVA
Yörünge altı Uçuşta Vezikül Analizi
Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM)
Dr. Fatih İnci
Murat Güngen, Nedim Hacıosmanoğlu
Hücre dışı veziküller, bir hücrenin ana duvarından dışarı atılan ve içerisinde çeşitli biyolojik molekülleri taşıyan haberleşme kesecikleridir.
YUVA deneyi kapsamında, astronotumuzun uçuşu sırasında maruz kalacağı kuvvetler ve mikro yer çekimi ortamının vücudundaki veziküllere olan etkilerinin incelenmesi ve bu süreçte veziküllerin içerisindeki değişimlerin ortaya konması hedeflenmiştir.
Analiz sonrası bu veziküllerin yerçekimsiz ortamda adaptasyon sağlayabilecek bilgiler içerdiğinin tespit edilmesi durumunda veziküller yeryüzündeki sağlıklı hücrelere aktarılacak ve bu hücrelerin tepkisi incelenecektir. Böylece gelecekte, uzaya gitmeden önce astronotlara uygulanabilecek, yer çekimsiz ortamda daha hızlı alışmalarını sağlayabilecek uyum terapilerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir.
MESSAGE
Mikro Yer Çekimi İlişkili Genetik Bilim Misyonu
Üsküdar Üniversitesi
Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan
Büşra Tekirdağlı, Ebru Çam, Özge Demir, Gamze Gülden, Berranur Sert, Fatmanur Erkek
Yer çekimsiz ortamdan etkilenen henüz işlevi keşfedilememiş genlerin tespit edilmesi ve uzay görevlerinde, bağışıklık hücrelerinden hangilerinin yer çekimi tarafından direkt olarak etkileneceğinin, CRISPR gen mühendisliği yöntemleri ile belirlenmesi hedeflenmiştir.
Bu amaçla, araştırmaya katılan astronotlardan uçuş öncesi ve uçuş sırasında belirlenmiş olan zaman noktalarında kan örnekleri alınmış, bu örnekler üzerinde transkriptom analizi gerçekleştirilmiştir.
Uzay görevinden sonra, mikro yer çekimi tarafından yukarı regüle edildiği tespit edilen T hücrelerindeki genleri yok etmek için CRISPR gen düzenleme teknolojilerinin uygulanması planlanmıştır.
Araştırmacılar ayrıca, hücrelerin çoğalma, hayatta kalma, stres tepkilerini, anti-kanser ve sitokin salınım profillerindeki değişiklikleri hücresel düzeyde analiz etmek üzere, yer deneylerinde bir akustik levitasyon cihazı kullanmayı amaçlamaktadırlar.
METABOLOM
Uzay Görevlerinde Bulunan Astronotların Metabolom / Transkriptomlarındaki Değişimlerin Analizi ve Ulusal Omik Veri Setlerinin Oluşturulması
Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Emel Emregül
Oğuzhan Durmaz, Prof. Dr. Emirhan Nemutlu, Doç. Dr. Evren Özçınar, Doç. Dr. Burak Derkuş, Dr. Nihan Akdoğan, Dr. Cemil Can Eylem
Uzay uçuşu, insanların yaşayabileceği en zorlu fiziksel koşullardan biridir. Astronotlar uzay görevleri sırasında düşük yer çekimi, uzay radyasyonu, değişen fiziksel aktivite, beslenme sorunları, uykusuzluk, yüksek g ve hiperoksi gibi çevresel streslere maruz kalmaktadır.
Araştırmamız, uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Ayrıca bu olumsuz etkilerin azaltılmasına yönelik olarak, uzay görevine katılan astronotumuzun, uzay ortamı koşullarının etkisiyle gen ekspresyonlarında ve metabolizmalarında gerçekleşen fizyolojik ve biyokimyasal değişimlerin incelenmesi hedeflenmektedir. Bu çalışma ile, vücuttaki sistem çapındaki değişikliklerin astronotlarımızın sağlığına yönelik olası risk faktörlerinin anlaşılmasında yeni bilgiler sağlanması, ülkemizdeki uzay araştırmalarında yer çekimi fizyolojisi, havacılık ve uzay tıbbı gibi konularda çalışacak olan uzmanlara daha fazla araştırma yapmak için faydalı veriler edinilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca Dünya’daki var olan hastalıklar için yeni tedaviler ve önleyici tedbirlerin geliştirilmesinde faydalı olabileceği düşünülmektedir.
MIYELOID
Uzay Misyonuna Katılan Bireylerde Radyasyona Maruz Kalmanın Kanser İçin Öncül Lezyonlar Olan Periferik Kandaki Miyeloid-Kökenli Baskılayıcı Hücrelere Etkisinin İncelenmesi
Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Güneş Esendağlı
Prof. Dr. Kerim Bora Yılmaz, Doç. Dr. Erhan Güven, Hamdullah Yanık
Miyeloid kökenli baskılayıcı hücreler (MKBH) kanser gibi kronik inflamasyon süreçlerinde yüksek düzeyde üretilerek immün baskılama yapan, kanser progresyonunu ve metastazı destekleyen, heterojen immatür miyeloid hücre popülasyonudur. Bu çalışma ile, uzay misyonu katılımcılarının maruz kalacağı yolculuk ve uzay koşulları, kozmik radyasyon hasarının immünolojik olarak MKBH hücreleri düzeyinde ölçülmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
