TÜBİTAK UZAY tarafından Yerli ve Milli Olarak Geliştirilen İMECE Uydumuzdan İlk Sinyal Alındı
TÜBİTAK ve Cumhurbaşkanlığı Strateji Bütçe Başkanlığı tarafından fonlanan; müşteri kurumu Savunma Sanayii Başkanlığı, son kullanıcısı Hava Kuvvetleri Komutanlığı olan, TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanıp, geliştirilen ve üretilen Türkiye’nin ilk yerli ve milli yüksek çözünürlüklü görüntüleme uydumuz İMECE başarıyla uzaya fırlatıldı.
İMECE, fırlatmayı gerçekleştiren SPACE X firması kaynaklı üç ertelemenin ardından Türkiye saati ile 15 Nisan 2023 09.48’de ABD’de bulunan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nden Falcon 9 roketi ile uzaya fırlatıldı.
RASAT ve GÖKTÜRK-2 Uydularından Elde Edilen Tecrübe
İMECE Projesi, TÜBİTAK UZAY tarafından yerli ve milli imkanlarla geliştirilen RASAT ve GÖKTÜRK-2 uydularından sonra ekipman seviyesi yerlilik oranının arttırılması, uydu ve uzay teknolojilerinde yurtdışı bağımlılığın azaltılması, bilgi birikiminin arttırılması ve edinilen tecrübe ile insan kaynağı yetiştirilmesi amacıyla hayat buldu.
Proje kapsamında ülkemizde ilk defa uzay uyumlu elektro-optik kamera tasarlandı, geliştirildi ve üretildi. Böylece, Türkiye yer gözlem uydu görüntüsü tedarik eder konumdan kendi kamerasını üretecek ve hatta ihraç edecek duruma gelmiş oldu.
Bunun yanında bir yer gözlem uydusunda ihtiyaç duyulan tüm ekipmanlar, İMECE Projesi kapsamında TÜBİTAK UZAY ve paydaşları tarafından geliştirildi.
Tasarım ömrü 5 yıl olmasına rağmen 10 yıldan fazla süredir görevine devam eden GÖKTÜRK-2 Uydusunda kullanılan X Bant ve S Bant Haberleşme Ekipmanları ve BİLGE Uçuş Bilgisayarı da İMECE Projesi kapsamında tekrardan üretilmek suretiyle kullanıldı ve böylece haberleşme alt sistemleri ve uydu yönetim yazılımları açısından yurtdışı bağımlılığı ortadan kaldırılmış oldu.
İMECE Projesi ile ülkemizde kurulan uydu sistemleri geliştirme ve test altyapıları ile proje kapsamında yürütülen bütün tasarım, üretim, montaj, entegrasyon ve test faaliyetleri ülkemiz sınırları içerisinde ve Türk mühendisler tarafından gerçekleştirildi. Dünyada sayılı ülkenin sahip olduğu uzay teknolojileri altyapıları sayesinde sonraki uydu projeleri için de önemli bir adım atılmış oldu.
Elektro-optik kamera dışında, elektrikli itki sistemi, güneş algılayıcı, yıldızizler, tepki tekeri, küresel konumlandırma sistemi alıcısı, manyetometre ve manyetik tork çubuğu İMECE Projesi kapsamında ilk defa üretilerek uydunun yönelim ve yörünge kontrol işlevlerini yerine getirmesi yerli imkanlarla sağlandı.
Bunun dışında yine RASAT ve GÖKTÜRK-2 projelerinden edinilen bilgi birikimi ve mühendislik tecrübesi kullanılarak, faydalı yük veri kayıt ve formatlama ekipmanı, güç düzenleme ve dağıtım ekipmanları, X bant ve S Bant haberleşme sistemleri ve uçuş bilgisayarı TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanıp, üretildi.
İMECE Projesi kapsamında uçuş bilgisayarı yazılımları başta olmak üzere, yönelim ve yörünge yazılımları, analiz yazılımları, yer istasyonu yazılımları da TÜBİTAK UZAY mühendisleri tarafından geliştirildi.
Türkiye’de Üretilen En Gelişmiş Uydu
Bu zamana kadar uzay teknolojileri alanında Türkiye sınırları içerisinde üretilmiş en gelişmiş uydu olan İMECE, görevine başlaması ile bundan sonraki uydu projelerinin yurtiçinde yapılabilirliğini sağlayacak ve uzay vatanda öncü gücümüz olacaktır.
TÜBİTAK UZAY, bünyesinde uydu ekipmanları ve sistemi geliştirmenin yanı sıra, çekilen görüntülerin dünyaya indirilmesi ve dünya ile haberleşmenin sağlanabilmesi amacıyla 7.2 m çapında antene sahip yer istasyonu donanım ve yazılımlarının da yerlileştirilmesini sağlayıp yer gözlem uydularının haberleşmesi amacıyla milli bir yer istasyonunu da proje kapsamında geliştirildi.
İMECE, 680 kilometre irtifada güneşe eş zamanlı yörüngede görev yapacak ve ülkemizin yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsü ihtiyacını karşılayacaktır.
Coğrafi kısıt olmaksızın dünyanın her yerinden görüntü çekebilecek İMECE, savunma, afet yönetimi, çevre ve şehircilik,tarım ve ormancılık gibi birçok alanda Türkiye’ye hizmet verecek.
İMECE’den ilk sinyal alındı
Türkiye saatiyle 12.24’te roketinden ayrılarak yörüngesine yerleşen İMECE’den dakikalar içinde ilk sinyali aldık. Uydunun Yörünge Yönelim Kontrol Sisteminin 3 eksende kontrolü başarıyla gerçekleştirdiği ve Uydunun Güneş Panellerinin otomatik olarak açıldığı teyit edildi. Güç üretimi ve pilin gerilim seviyesinin beklenilen seviyede olduğu, görev yazılımlarının açılmasında ve işletilmesinde herhangi bir sıkıntı olmadığı gözlemendi. Yer haberleşmesi ile ilgili ise; yukarı ve aşağı yönlü haberleşmede herhangi bir sıkıntı görülmedi.
İhracat Potansiyeli
İMECE Projesinden elde edilen çıktılar, Türkiye’nin gelecekte sahip olacağı yeni uyduların yapıtaşını oluşturacak. Bu proje ile sahip olunan kritik uzay teknolojilerinin yanı sıra bu alanda yetişmiş insan gücü ve bilgi birikimi kazanımı da sağlanmıştır. Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsü ihtiyacını karşılayacak olan İMECE Projesi ile ülkemiz kendi kamerasını üretebilen hatta ihraç edebilen bir konuma gelmiştir. Proje kapsamında üretilen ekipmanların uzay tarihçesi kazanmasıyla Türkiye katma değeri yüksek diğer sistemleri de ihraç edebilecektir.
Şubat’ta ABD’ye Uçtu
Haziran 2022 tarihinden itibaren ısıl vakum, titreşim, akustik ve elektromanyetik uyumluluk testlerini başarıyla geçen İMECE Uydusu, Şubat ayında fırlatma üssünün bulunduğu ABD’ye gönderilmişti.
İMECE Uydusu Kapsamında Geliştirilen Milli Ekipmanlarımız:
– Elektro Optik Kamera
– Yeni Nesil Uçuş Bilgisayarı
– Tepki Tekeri
– X bant Verici,
– S Bant Alıcı/Verici
– Elektrikli İtki Sistemi
– Veri Sıkıştırma, Kayıt ve Formatlama Ekipmanı
– Güneş Algılayıcı
– Yıldız İzler
– Tepki Tekeri
– Küresel Konumlandırma Sistemi Alıcısı
– Manyetometre ve Manyetik Tork Çubuğu
– Güç Düzenleme ve Dağıtım Ekipmanları
Küp Uydumuz da Uzayda!
İMECE ile aynı rokette 50 uydu daha uzaydaki yerini almak üzere uzay yolculuğuna çıktı. TÜBİTAK UZAY tarafından geliştirilen görüntüleme uydusu AKUP (APSCO Küp Uydu Projesi) uydusu da yörüngesindeki yerini alarak, ilk sinyalini 11.02’da TÜBİTAK UZAY’da bulunan yer istasyonuna iletti.
